صاحبان و رانندگان خودرو را به لحاظ آگاهی و آشنائی به مسائل فنی خودرو و همچنین از نظر اهمیت به آنچه که شرکت تولید کننده خودرو، اعم از دفترچه راهنمای مشتری و غیره در اختیار ایشان قرار داده است، می توان به دسته های مختلف تقسیم نمود. بعضی از رانندگان وسیله نقلیه خود را مثل کف دست می شناسند، بعضی دیگر اطلاعاتی ندارند ولی آنچه شرکت تولید کننده در اختیار ایشان قرار داده است را مطالعه می نماید. بعضی دیگر نسبت به صداهای ایجاد شده توسط خودرو حساس هستند و برخی نسبت به علائم، نشانه ها و چراغ های روی صفحه نمایشگرها حساسیت و عکس العمل زیادی از خود بروز می دهند. بعضی برای نگهداری و انجام سرویس های دوره ای اهمیت زیادی قائل هستند.
خرید اقساطی خودرو در نمایشگاه اتومبیل صمد شکرالهی با 70 درصد پیش پرداخت و پرداخت باقی مانده مبلغ در 8 ماه با سود ماهانه 5 درصد
دور موتور چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم به علت نوسان دور موتور بپردازیم، ابتدا باید بدانیم دور موتور چیست. دور موتور یا RPM مخفف «چرخش در دقیقه» است. شتابگیری یا کاهش سرعت خودرو، لاستیک‌ها را با سرعت معینی می‌چرخاند. اگر به سرعت‌سنج ماشین خود نگاه کنید، RPM را می‌بینید.سرعت‌سنج، سرعت وسیله نقلیه شما را برحسب تعداد دور در دقیقه (RPM) نشان می‌دهد. با فشار دادن پدال گاز، تعداد دور در دقیقه افزایش می‌یابد. به‌طور مشابه، با فشار دادن ترمز یا رها کردن پدال گاز، تعداد دور در دقیقه کاهش می‌یابد. اکثر موتورها تا حدود ۴,۰۰۰ – ۶,۰۰۰ دور در دقیقه می‌چرخند، اگرچه این میزان بسته به نوع خودرو و قدرت آن، میتواند بسیار متفاوت باشد.
خوب است اشاره شود که در خودروهای دارای گیربکس دستی، عدد RPM بسیار مهم است. اما در خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک، این عدد اهمیت کمتری دارد. چرا که خودرو به طور خودکار تعداد دورها را مشخص کرده و بر اساس آن گیربکس را جهت کاهش یا افزایش سرعت خودرو تنظیم می‌کند. آر پی ام یا همان دور موتور، یکی از مهمترین ملاک‌های اندازه‌گیری عملکرد موتور خودرو است. هر چقدر دور موتور در دقیقه بیشتر باشد، سرعت آن هم بیشتر است. در واقع RPM ارتباط مستقیمی با سرعت و قدرت خودرو دارد. به این منظور زمانی که راننده پدال گاز را بیشتر فشار دهد، تعداد دور موتور هم بیشتر شده و سرعت خودرو بالاتر می‌رود.
دلایل نوساندور موتور خودرو
- خرابی شمع ها
یکی از علت های رایج در نوسان دور موتور خودرو، فرسودگی و خرابی شمع ها می باشد. شمع های فرسوده نمی تواند به درستی عمل جرقه زنی و احتراق را تشکیل دهد و در نتیجه این عمل به کند شدن شتاب گیری و لرزش در خودرو منجر می شود. همچنین وایرها نیز دچار خرابی شود به همین صورت می باشد و باید در اسرع وقت اقدام به تعویض شمع و وایر خودرو کنید.
- اختلال در سنسور دریچه گاز
زمانی که سنسور گاز دچار خرابی شود دور موتور خودرو، خود به خود بالا می رود و خودرو شتاب می گیرد. در نتیجه هنگام شتابگیری متوجه نوسان دور موتور شدید ، شاید سنسور دریچه گاز دچار مشکل و خرابی شده است. که باید توسط تعمیرکار مجاز سرویس و علت رفع شود.
- کثیف شدن فیلتر هوا
وجود فیلتر هوا در خودرو بسیار ضروری می باشد. وظیفه اصلی فیلتر هوا، جذب آلاینده ها و گرد و خاک می باشد و هوای تمیز به درون موتور ارسال می کند. کثیف شدن از حد فیلتر، باعث می شود جریان هوا به موتور کاهش پیدا کند و باعث می شود موتور خودرو به درستی کار نکند و در نتیجه باعث بالا رفتن مصرف سوخت شود. در نتیجه کثیف بودن فیلتر هوا باعث تاخیر در شتاب و یا نوسان دور موتور در هنگام رانندگی شود.
- خرابی آمپر خودرو
ممکن است خرابی آمپر یا سرعت سنج به نوسانات دور موتور منجر شود. به طور معمول سرعت سنج در طول عمر خودرو کار می کند و دچار خرابی نمی شود. اما ممکن است در زمان تصادف یا آسیب های محیطی دچار مشکل شود.
- خرابی و پوسیدگی تسمه تایم
تسمه تایم قطعه مهم در خودرو می باشد که حرکت میل لنگ و میل بادامک را همگام می کند. زمانی که تسمه تایم دچار پوسیدگی و خرابی شود موتور در حالت توقف، لرزش دارد. و در زمان شتاب گیری هم ممکن است نوسانات دور موتور مشاهده شود.
- کثیف شدن انژکتور
در گذر زمان، انژکتور ممکن است مسدود شود. در این موقع سوخت به درستی عبور نمی کند و در نتیجه در زمان شتاب گیری، ممکن است موتور خودرو بلرزد و خودرو عملکرد درستی نداشته باشد. راندمان مصرف سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
- نشتی وکیوم موتور
در صورتی که دور موتور در زمان شتابگیری دارای نوسان باشد، ممکن است مشکل به خاطر نشتی وکیوم موتور باشد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که جریان هوا در منیفولد ورودی یا سیستم اگزوز قطع می‌شود. از نشانه‌های نشتی وکیوم هم میتوان به روشن شدن چراغ موتور، اتلاف برق، راندمان پایین‌تر سوخت، صدای خش‌خش و از کار افتادن خودرو اشاره کرد. پس اگر شاهد چنین علائمی بودید، حتما به بررسی وضعیت وکیوم موتور بپردازید تا شاهد نوسان دور موتور نباشید.
- نشتی مایع گیربکس
مشکلات مربوط به سیستم انتقال قدرت خودرو هم میتوانند در نوسان دور موتور تاثیر داشته باشند. در صورتی که مایع گیربکس دچار نشتی باشد، خودرو به دلیل لغزش مبدل گشتاور با دورهای بالاتر شروع به چرخش می‌کند. این مشکل میتواند با گذشت زمان سبب خرابی گیربکس خودرو شود و هزینه زیادی را به دوش راننده تحمیل نماید.
- خراب بودن سنسور میل بادامک
سنسور میل بادامک (CPS) قطعه‌ای است که سرعت و موقعیت میل لنگ در حال چرخش را ردیابی می‌کند. ماژول کنترل موتور از این داده‌ها برای نظارت بر زمان‌بندی سیستم جرقه‌زنی خودرو و تزریق سوخت استفاده می‌کند. اگر سنسور میل بادامک به‌درستی کار نکند، دور موتور ممکن است تغییر کند؛ چون نمی‌تواند اطلاعات دقیقی درباره موقعیت میل‌لنگ دریافت کند.
نوسان دور موتور هنگام کولر گرفتن
یکی از موضوعاتی که در فصل تابستان توسط مالکان گزارش می‌شود نوسان دور موتور خودرو هنگام کولر گرفتن است. اگرچه مشکل موردبحث دلایل زیادی ندارد اما در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری ریشه مشکل کاملاً متفاوت خواهد بود. همان‌طور که می‌دانید در تمامی خودروها دور موتور زمان استفاده از کولر کمی افزایش پیدا می‌کند تا فشار اضافی روی موتور که ناشی از اتصال کمپرسور است را جبران کند. در حالت عادی دور آرام موتور هرچه باشد با روشن شدن کولر کاهش پیدا خواهد کرد. در این صورت عاملی باید دور موتور را افزایش دهد تا افت قدرت جبران گردد. در خودروهای انژکتوری استپر موتور و تغییر زاویه دریچه گاز این کار را انجام می‌دهد. به همین خاطر در صورت وجود نوسان باید نسبت به بررسی این قطعه اقدام کرد. در خودروهای کاربراتوری نیز باید موتور و کاربراتور را تنظیم نمود.
استپر خودرو چیست؟
استپر موتور یکی از قطعات مهم موتور خودرو است که خرابی آن هم بر روی عملکرد موتور تاثیر منفی می گذارد و هم باعث افزایش آلایندگی خودرو می شود. استپر موتور یکی از قطعات سیستم سوخت رسانی است که برای تولید قدرت در موتور مورد استفاده قرار می گیرد. بیشتر خودروهای رنو مجهز به این قطعه هستند. این قطعه تحت فرمان کامپیوتر موتور(ECU) می باشد و با دریافت دستور از آن، عمل می کند؛ کامپیوتر موتور نیز با توجه به اطلاعاتی که از سنسورهای دیگر دریافت می کند، به استپرموتور فرمان می دهد. به عبارتی دیگر استپر موتور یک عملگر(Actuator) است.
عملکرد این قطعه موجب می شود تا میزان هوای ورودی به موتور در دور آرام تنظیم گردد؛ منظور از دور آرام زمانی است که پدال گاز توسط راننده فشرده نمی شود. عدم فشرده شدن پدال گاز می تواند در زمان استارت زدن خودرو، در زمان گرم شدن خودرو، هنگامیکه خودرو در وضعیت پشت چراغ قرمز و یا در ترافیک شدید قرار گرفته و یا در فاصله زمانی بین تعویض دنده اتفاق بیافتد. اگر استپر موتور وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، علاوه بر اینکه ممکن است خودرو در حالات فوق خاموش شود ممکن است موجب بروز حادثه نیز شود.
