منطقه آزاد، محدوده‌ای است که از نظر اقتصادی امتیازات ویژه‌ای دارد. در مناطق آزاد قوانین تجارت مانند معافیت‌های مالی، عوارض گمرک و برخی فرآیندهای اداری کمی آسان‌تر از سایر نقاط کشور است. در حال حاضر یکی دغدغه‌های افراد، ورود خودرو از مناطق آزاد به سایر شهرها است. با وجود محدودیت‌هایی که در حال حاضر وجود دارد امکان ورود خودرو از مناطق آزاد بدون دریافت پلاک گذر موقت امکان پذیر نیست. البته برخی طرح‌ها در حال بررسی است که به موجب آن‌ها امکان ورود خودروهای وارداتی به سایر نقاط کشور امکان پذیر خواهد بود. در این مقاله به قوانین ورود خودرو از مناطق آزاد به سایر نقاط کشور پرداخته و بیشتر در مورد تردد خودرو در مناطق آزاد کشور صحبت کرده‌ایم و نکاتی که باید درباره خرید و فروش خودرو در منطقه آزاد بدانید را یادآور می شویم.
در ایران چند منطقه آزاد وجود دارد؟احتمالاً تا به حال اسم منطقه آزاد تجاری را شنیده‌اید. اما اگر دقیقا نمی‌دانید منظور از این عبارت چیست، منطقه آزاد تجاری به مناطقی گفته می‌شود که برای انجام فعالیت‌ها و امور تجاری درنظر گرفته شده‌اند. این مناطق هم شامل نقاط بندری و هم شامل نقاط غیربندری هستند. مناطق آزاد دارای قوانین مخصوص به خود بوده و اکثر قوانین در آن‌ها راحت‌تر از سایر نقاط کشور است، از جمله قوانین مربوط به گمرک. از آنجایی که شرایط و قوانین مربوط به مناطق آزاد آسان‌تر است، مزایای بیشتری برای تجارت فراهم شده و رونق اقتصادی و کسب و کار تجاری در این نواحی بیشتر به چشم می‌خورد. در ایران 7 منطقه آزاد وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می کنیم.
- منطقه آزاد ماکو
ماکو در شمال غربی ایران قرار دارد و مراودات تجاری این منطقه با ترکیه و آذرباییجان انجام می‌شود. این منطقه همچنین دارای مناطق دیدنی بسیاری است که در جذب توریسم و گردشگر نیز بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
- منقطه آزاد انزلی
با فروپاشی شوری سابق، بسیاری از کشورهای حاشیه دریای خزر از نظر تجاری اهمیت بالایی پیدا کردند. وجود منطقه آزاد انزلی جهت برقراری ارتباط با کشورهای این منطقه، برای کشور ما اهمیت بسیار بالایی دارد. منطقه آزاد انزلی از نظر جغرافیایی و تجاری بسیار حائز اهمیت است و بسیاری از فعالیت‌ها و امور تجاری کشور از طریق این منطقه انجام می‌شود.
- منطقه آزاد ارس
ارس در نقطه صفر مرزی و در همسایگی کشور آذرباییجان و ارمنستان قرار دارد. در منطقه ارس فعالیت‌های تجاری بی‌نظیری انجام شده که این منطقه را به یکی از مهم‌ترین مناطق تجاری ایران تبدیل کرده است.
- منطقه آزاد کیش
همیشه جزیره کیش به عنوان محلی برای فعالیت‌های تجاری بین ایران، هند و سایر کشورها درنظر گرفته می‌شد. صید مروارید از گذشته تا کنون در جزیره کیش رواج بالایی داشته و در حال حاضر نیز به آن پرداخته می‌شود. امروزه در منطقه آزاد کیش تجارت بیشتر در حوزه پوشاک، مواد غذایی، صنایع برقی، مواد شیمیایی و... در حال انجام است. شما می‌توانید بسیاری از برندهای لوکس و معتبر جهان را در جزیره کیش پیدا کنید.
- منطقه آزاد قشم
یکی دیگر از مناطق آزاد ایران جزیره قشم است که جزء بزرگ‌ترین جزایر ایران محسوب می‌شود. این جزیره قدمت بسیار بالایی از نظر تاریخی داشته و در حال حاضر نیز در تجارت بین الملل ایران نقش مهمی ایفا می‌کند. از جمله فعالیت‌های تجاری صورت گرفته در قشم می‌توان به تجارت سوخت، کشتی‌های خلیج فارس و... اشاره کرد. این منطقه دارای طبیعت زیبایی نیز هست که آن را به منطقه‌ای توریستی تبدیل کرده است.
- منطقه آزاد چابهار
ایران از طریق منطقه آزاد چابهار و دریای عمان با بنادر مهم تجاری جهان در ارتباط است. دریای عمان یکی از مهم‌ترین مناطق آبی و تجاری جهان است. این منطقه نیز دارای قدمت طولانی بوده و بسیاری از فعالیت‌ها و امور تجاری از طریق آن انجام می‌شود.
آیا می‌توانیم خودروهای لاکچری را از مناطق آزاد بخریم؟خیر، به خودتان زحمت ندهید! چون قوانین مناطق آزاد تغییرات زیادی دارد و شما نمی‌توانید با ذهنیت چند سال پیش در پی خرید خودرو از این مناطق باشید. در سال های گذشته تفاوت قیمت خودروهای خارجی در مناطق آزاد مانند قشم و کیش نسبت به دیگر شهرهای ایران موجب می‌شد افرادی که تمایل به استفاده از خودروهای لاکچری داشتند، برای خرید این خودروها با قیمت‌های پایین‌تر به جاهایی مانند قشم و کیش سفر کنند.
متقاضیان خرید خودروهای خارجی می‌توانستند خودروهای مورد نظر خود را با نصف قیمت نسبت به تهران یا دیگر شهرها خریداری کنند، حتی با پرداخت عوارض و هزینه‌های عبور از گمرک هم، خرید خودروی خارجی از مناطق آزاد به صرفه تر بود و می‌شد با هزینه ای منطقی تر از طریق این مناطق، یک خودروی لاکچری خرید ولی دیگر نمی‌توانید روی این موضوع حساب کنید؛ چون واردات خودرو از مناطق آزاد هم در قوانین جدید با محدودیت های زیادی مواجه شده است. البته ترخیص خودروهای خارجی از طریق مناطق آزاد همواره با دردسرها و محدودیت هایی همراه بوده و بارها هم قوانین مربوط به این موضوع تغییراتی داشته است.
برای چه خودروهایی می‌توان پلاک ملی گرفت؟تا ۱۰ سال پیش که قوانین واردات خودروی خارجی به مناطق آزاد قشم و کیش فرق داشت، این امکان وجود داشت که افراد به طور شخصی از کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص از امارات خودرو وارد کنند و پس از پرداخت عوارض و ردشدن از گمرک ایران، آن را به سرزمین اصلی ببرند و با استفاده از پلاک شخصی با آن خودرو رفت و آمد کنند.
مدتی بعد این قانون تغییر کرد و تبصره‌های تازه ای برای واردات خودروهای خارجی از مناطق آزاد درنظر گرفته شد. طبق قوانین جدید، محدودیت‌ها برای واردات خودروهای خارجی بیشتر شد و خودروهایی در این مناطق خرید و فروش شده یا از گمرک ترخیص شوند که حتما در ایران نمایندگی داشته باشند. به عنوان مثال؛ خریدوفروش و ترخیص خودروهای آمریکایی مانند شورلت و رولزرویس در مناطق آزاد همواره ممنوع بوده است. علت این ممنوعیت هم این است که خودروهای آمریکایی در ایران نمایندگی ندارند.
خبر خوش هیأت دولت درباره خودروهای وارداتیبهادری جهرمی در رابطه با واردات خودروهای سواری کارکرده گفت: با همکاری‌های بخش‌های مختلف دولت، آیین‌نامه واردات خودروهای نو اصلاح و ظرف روز‌های آتی ابلاغ خواهد شد و بر این اساس واردات و ترخیص خودروهای صفرکیلومتر حمل و نقل عمومی و خودروهای شخصی برقی و هیبریدی با تسهیل بیشتری انجام خواهد شد.
وی با اعلام خبر نصب پلاک ملی برای خودروهای مناطق آزاد گفت: آیین‌نامه اجرایی بند (ث) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور راجع به صدور ثبت پلاک ملی خودروهای مناطق آزاد نیز تصویب شد و خودروهایی که تا زمان ابلاغ آیین‌نامه در مناطق آزاد وارد شدند و جزء خودروهای ممنوعه نبودند، امکان واردات آن‌ها به سرزمین اصلی فراهم شد. امیدواریم با این امور به تامین نیاز بازار خودرو و رقابتی شدن بازار کمک جدی شود.